Στα 36 δισ. θα ανέλθει το συνολικό ύψος του «Ελλάδα 2.0» – Τέλος Αυγούστου το αίτημα

Κατά 5 δισ. ευρώ επιδιώκει να αυξήσει τον προϋπολογισμό του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Ελλάδα 2.0) το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με τον αναπληρωτή υπουργό Νίκο Παπαθανάση να είναι έτοιμος να υποβάλει το σχετικό αίτημα στην Κομισιόν.

Όπως δηλώνει στη «Ν» ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης: «Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» περιλαμβάνει μια σειρά στοχευμένων μεταρρυθμίσεων και δράσεων που προωθούν έναν θεμελιώδη οικονομικό και κοινωνικό μετασχηματισμό. Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι ένα χρηματοδοτικό εργαλείο, ο σχεδιασμός του οποίου απαιτεί ταχύτατους ρυθμούς υλοποίησης ώστε κάθε ορόσημο να ικανοποιείται έγκαιρα και οι εκταμιεύσεις να προχωρούν ομαλά. Μάλιστα, ήδη υποβάλαμε προς αξιολόγηση το 3ο αίτημα πληρωμής ύψους 1,72 δισ. ευρώ ως μη επιστρεπτέα στήριξη. Ο Αύγουστος είναι ένας κρίσιμος μήνας για δύο λόγους: ο πρώτος είναι διότι στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδίου «Ελλάδα 2.0» προχωρήσαμε σε αίτημα επιπλέον δανειακών πόρων ύψους 5 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων μέσω δανείων και κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών. Δανείων με πολύ χαμηλό επιτόκιο, όπου για τις μεγάλες επιχειρήσεις θα είναι 1% ενώ για τις μικρές επιχειρήσεις 0,35%, με απώτερο στόχο μας την περαιτέρω ενίσχυση της εγχώριας επιχειρηματικότητας. Ο δεύτερος λόγος είναι διότι μέχρι το τέλος Αυγούστου καταθέτουμε την οριστική πρόταση για την αναθεώρηση του σχεδίου με προσθήκη νέων σημαντικών έργων. Ταυτόχρονα, με την αναθεώρηση διαφοροποιούμε κάποιες ημερομηνίες οροσήμων που, για αντικειμενικούς λόγους, απαιτείται η μετάθεσή τους. Να σημειώσω λοιπόν ότι, η συμφωνία για την αναθεώρηση είναι προαπαιτούμενο βήμα έτσι ώστε άμεσα να προχωρήσουμε στην υποβολή του 4ου αιτήματος πληρωμής ύψους 1,72 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εισροή πόρων που έχει δει ποτέ η Ελλάδα και γι’ αυτό το λόγο δεν έχουμε χρόνο για καθυστερήσεις ώστε να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ. Κάθε ευρώ που μπαίνει στην οικονομία δημιουργεί τις συνθήκες για περισσότερες και καλύτερα αμειβόμενες δουλειές. Η ταχεία απορρόφηση των πόρων αποτελεί μια πρόκληση τόσο για την Πολιτεία όσο και για την πραγματική οικονομία, στην οποία έχουμε χρέος να ανταποκριθούμε».

Η πρόταση αναθεώρησης του «Ελλάδα 2.0» θα κατατεθεί έως το τέλος Αυγούστου και θα περιλαμβάνει καταρχήν την προσθήκη του κεφαλαίου REPowerEU 795 εκατ. ευρώ, καθώς και αίτημα για επιπλέον δανειακούς πόρους 5 δισ. ευρώ, τα οποία θα προστεθούν στο δανειακό σκέλος του προγράμματος που ήδη ανέρχεται στα 12,7 δισ. ευρώ. Συνεπώς, εφόσον εγκριθεί το σχετικό αίτημα, το συνολικό ποσό που αναλογεί στην Ελλάδα θα ανέλθει στα 36 δισ. ευρώ, από 31,16 δισ. ευρώ σήμερα.

Επισημαίνεται ότι το αίτημα αύξησης του διατιθέμενου προϋπολογισμού της υφιστάμενης δράσης κατά 5 δισ. ευρώ θα διευρύνει τις δυνατότητες και το εύρος χρηματοδότησης επενδύσεων που εμπίπτουν στις προτεραιότητες της δράσης.

Επίσης, το αίτημα αναθεώρησης θα ενσωματώνει και τη μείωση της μέγιστης χρηματοδοτικής συνεισφοράς για την Ελλάδα κατά 339 εκατ. ευρώ, όπως προβλέπεται λόγω της μεγαλύτερης από την αναμενόμενη αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ, ενώ μπορεί να προταθούν και απολύτως αναγκαίες τροποποιήσεις σε δράσεις, λόγω αντικειμενικών δυσκολιών. Δεδομένου ότι το ΤΑΑ έχει ημερομηνία λήξεως το 2026, η επιτάχυνση των διαδικασιών και η υπέρβαση εμποδίων είναι κρίσιμης σημασίας.

Το κεφάλαιο REPowerEU

Παρότι δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αμελητέα η πιθανή αύξηση του συνολικού προϋπολογισμού, το κεφάλαιο REPowerEU κρίνεται μείζονος σημασίας στο πλαίσιο της αναθεώρησης.

Δεδομένης της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης και με γνώμονα τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης και του ενεργειακού κόστους της χώρας, αλλά και τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις στο πλαίσιο του εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και τις γενικές πολιτικές και δράσεις που παρουσιάστηκαν στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), περαιτέρω δράσεις κρίνονται αναγκαίες για την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας, της διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού και της ταχύτερης εξάπλωσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων στον οικιακό τομέα, στη βιομηχανία και στην παραγωγή ενέργειας.

Οι προτεινόμενες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του κεφαλαίου REPowerEU στοχεύουν στην περαιτέρω προώθηση:

  • της ενεργειακής απόδοσης μέσω δράσεων που στοχεύουν στις ενεργειακές ανακαινίσεις των νοικοκυριών και του τριτογενούς τομέα, καθώς και στην προώθηση της ενεργειακής απόδοσης των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης,
  • της διείσδυσης των ΑΠΕ μέσω δράσεων που προωθούν την αποθήκευση ενέργειας, την παραγωγή πράσινου υδρογόνου και βιομεθανίου, την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε συνδυασμό με συστήματα αποθήκευσης (μπαταρίες) και την εξοικονόμηση ενέργειας για τα νοικοκυριά με την εγκατάσταση ηλιακών θερμοσίφωνων,
  • τεχνολογιών και υποδομών δέσμευσης, χρήσης, μεταφοράς και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την ελαχιστοποίηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσω της ανάπτυξης εγκαταστάσεων δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στην Ελλάδα και της εγκατάστασης τεχνολογιών δέσμευσης, χρήσης, μεταφοράς και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα σε μεγάλους καταναλωτές, για τους οποίους δεν υπάρχει εναλλακτικός τρόπος μείωσης των εκπομπών τους με τεχνικά εφικτό και οικονομικό τρόπο.


Επενδύσεις
Συνολικά, στο πλαίσιο της αναθεώρησης, προτείνονται οκτώ (8) επενδύσεις και οκτώ (8) μεταρρυθμίσεις. Ο συνολικός προϋπολογισμός των επενδύσεων ανέρχεται σε 1,59 δισ. ευρώ, εκ των οποίων η συνεισφορά του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) ανέρχεται σε 795 εκατ. ευρώ. Από τις προτεινόμενες επενδύσεις, τέσσερις αφορούν την επέκταση υφιστάμενων επενδύσεων που περιλαμβάνονται στο εγκεκριμένο ΣΑΑ και τέσσερις αμιγώς νέες δράσεις.

Ειδικότερα, όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση, η εξοικονόμηση ενέργειας είναι η ταχύτερη και οικονομικότερη λύση για την αντιμετώπιση της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης και τη συγκράτηση και μείωση του ενεργειακού κόστους.

Οι προτεινόμενες επενδύσεις μέσω της οικονομικής στήριξης των νοικοκυριών και των ιδιωτικών επιχειρήσεων στοχεύουν στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης. Επιπλέον, μια νέα δράση αποσκοπεί στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης. Όσον αφορά τις ΑΠΕ, οι προτεινόμενες επενδύσεις αποσκοπούν στην περαιτέρω στήριξη της αποθήκευσης ενέργειας μέσω της πρόσθετης διείσδυσης των ΑΠΕ, στην προώθηση της παραγωγής βιομεθανίου και πράσινου υδρογόνου και στην αξιοποίηση του δυναμικού της ηλιακής ενέργειας στις στέγες μέσω ενός συνδυασμού επενδύσεων που υποστηρίζουν την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες σε συνδυασμό με συστήματα αποθήκευσης (μπαταρίες) και εξοικονόμησης ενέργειας με την εγκατάσταση ηλιακών θερμοσιφώνων για τα νοικοκυριά.

Οι προτεινόμενες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις είναι σύμφωνες με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2022 (Country Specific Recommendations 2022) για τη μείωση της συνολικής εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και τη διαφοροποίηση των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων μέσω της επιτάχυνσης της ανάπτυξης ΑΠΕ και της ανάπτυξης υποδομών που θα επιτρέψουν την παραγωγή νέων αερίων από ανανεώσιμες πηγές.

Μεταρρυθμίσεις
Οι μεταρρυθμίσεις εστιάζουν στη δημιουργία, βελτίωση και απλοποίηση του νομοθετικού πλαισίου για την προώθηση νέων τεχνολογιών, καθώς και στη δημιουργία νέων ρυθμιστικών και χρηματοδοτικών εργαλείων. Ειδικότερα:

  • Δημιουργείται το απαραίτητο ρυθμιστικό και κανονιστικό πλαίσιο για την προώθηση των δράσεων και σχεδιαζόμενων επενδύσεων για το πράσινο υδρογόνο και το βιομεθάνιο στη χώρα μας.
  • Παρέχεται ολιστική υποστήριξη ως προς την ανάπτυξη και λειτουργία της αλυσίδας αξίας της αγοράς δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα στη χώρα μας και η οποία εντάσσεται και στον συνολικό ευρωπαϊκό και εθνικό στόχο για τη σταδιακή απανθρακοποίηση της βιομηχανικής δραστηριότητας και στη χώρα μας.
  • Προτεραιότητα δίνεται στην ανάπτυξη των ΑΠΕ περιλαμβανομένης της ολοκλήρωσης και εξειδίκευσης του ρυθμιστικού πλαισίου για τα υπεράκτια αιολικά, της προώθησης του πλαισίου για την αυτοκατανάλωση και τις ενεργειακές κοινότητες και της περαιτέρω ανάπτυξης του χωροταξικού πλαισίου για τις ΑΠΕ, με έμφαση προτιμητέες περιοχές με ενεργειακά κριτήρια.
  • Έμφαση δίνεται στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις για την απελευθέρωση και δημιουργία νέου κρίσιμου ηλεκτρικού χώρου για την περαιτέρω προώθηση των ΑΠΕ.
  • Όσον αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας, οι σχετικές μεταρρυθμίσεις στοχεύουν στη δημιουργία καινοτόμων χρηματοδοτικών εργαλείων, τα οποία θα μοχλεύουν ιδιωτικές επενδύσεις, αλλά και στην ανάπτυξη στρατηγικής για την ενεργειακή αποδοτικότητα.
  • Αναφορικά με τη δημιουργία ενός νέου έξυπνου δικτύου, βαρύτητα δίνεται στα εργαλεία και στις μεθόδους που διευκολύνουν τον καταναλωτή να έχει τη δυνατότητα να επιλέξει δυναμικά και προσαρμοσμένα στις ανάγκες του συμβόλαια κοστολόγησης, όπως επίσης και στην αξιοποίηση της δυνατότητάς του για δυναμική απόκριση ζήτησης.
  • Η απανθρακοποίηση της βιομηχανίας θα προωθηθεί μέσω της ανάπτυξης ενός ρυθμιστικού πλαισίου για την ευκολότερη σύναψη πράσινων διμερών συμβολαίων και μιας κεντρικοποιημένης πλατφόρμας για Διμερείς Συμβάσεις Πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας (Power Purchase Agreements – PPAs)
  • Τέλος, η ενεργοποίηση του πλαισίου λειτουργίας του διαμοιρασμού ενέργειας θα βοηθήσει τους πολίτες εντός ενός κτιρίου ή ομάδων κτιρίων να βελτιστοποιήσουν την κατανάλωση ενέργειάς τους, να ελαχιστοποιήσουν τις απώλειές τους από την παραγωγή ενέργειας πέραν των περιορισμών του δικτύου, να αντεπεξέλθουν στη συμφόρηση ενέργειας και εν γένει να μειώσουν ομαδικά το ενεργειακό τους κόστος.

Αριθμοί και σταθμοί του ΤΑΑ
H συνολική χρηματοδότηση του ΤΑΑ μετά την επικαιροποίηση της μέγιστης χρηματοδοτικής συνεισφοράς τον Ιούνιο 2022, ανέρχεται σε 30,16 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 17,43 αντιστοιχούν σε μη επιστρεπτέα χρηματοδότηση (grants) και 12,73 σε δανειακή στήριξη (loans).

Η εκταμίευση του ποσού πραγματοποιείται τμηματικά στη βάση επίτευξης 331 οροσήμων και στόχων, που κατανέμονται χρονικά σε 10 αιτήματα πληρωμών έως το 2026.

Μέχρι στιγμής, η Ελλάδα έχει λάβει συνολικά 11,08 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 3,96 δισ. υπό τη μορφή προχρηματοδότησης και 7,12 δισ. ευρώ υπό μορφή εκταμιεύσεων λόγω ικανοποιητικής εκπλήρωσης οροσήμων και στόχων που αντιστοιχούν στα δύο πρώτα αιτήματα πληρωμών.

Επιπλέον, έχει υποβληθεί και είναι σε αξιολόγηση από την Ε.Ε. το τρίτο αίτημα πληρωμής, το οποίο αντιστοιχεί σε 1,72 δισ. ευρώ.

Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις τρεις πρώτες χώρες που έχουν υποβάλει και τρίτο αίτημα πληρωμής (μαζί με την Ισπανία και την Ιταλία).

Το αίτημα πρόσθετης αύξησης του δανείου
Το αίτημα αφορά την αύξηση κατά 5 δισ. του προϋπολογισμού της υφιστάμενης δράσης δανειακής στήριξης του Σχεδίου, ο οποίος σήμερα ανέρχεται σε 12,7 δισ. ευρώ. Το δανειακό σκέλος του Σχεδίου κατευθύνεται συνολικά προς την ιδιωτική οικονομία, με σκοπό την προσέλκυση επιλέξιμων επενδύσεων, οι οποίες εμπίπτουν σε πέντε πυλώνες: πράσινη μετάβαση, ψηφιακός μετασχηματισμός, καινοτομία, έρευνα & ανάπτυξη, εξωστρέφεια και ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων.

Η δράση της δανειακής στήριξης στοχεύει στη μείωση του κόστους δανεισμού των ελληνικών επιχειρήσεων ώστε να μειωθεί αντίστοιχα το επενδυτικό κενό που παρουσίαζε η ελληνική οικονομία.

Η δράση, όπως ήδη υλοποιείται, αποκτά ευρεία αποδοχή και εμφανίζει υψηλή ζήτηση από τις επιχειρήσεις.

Είναι ενδεικτικό ότι σε 13 μήνες από την πρώτη συμβασιοποίηση, τον Ιούνιο 2022, έχουν ήδη εγκριθεί 197 επενδύσεις και έχουν συναφθεί οι αντίστοιχες 197 δανειακές συμβάσεις με προϋπολογισμό 7,15 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 2,87 δισ. ευρώ θα προέλθουν από δανειακούς πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, 2,5 δισ. ευρώ από κεφάλαια των τραπεζών και 1,78 δισ. ευρώ από ίδια κεφάλαια των επενδυτών.

Το μεσοσταθμικό επιτόκιο των δανείων αυτών διαμορφώνεται στο 1,88% και η μέση διάρκεια αποπληρωμής τους είναι τα 13 έτη.

Τα υποβληθέντα αιτήματα χρηματοδότησης επενδυτικών σχεδίων, τα οποία βρίσκονται σε διάφορα στάδια αξιολόγησης, ανέρχονται σε 469, με συνολικό προϋπολογισμό 17,02 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 7,02 δισ. ευρώ αφορούν δανειακούς πόρους του ΤΑΑ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις αξιοποιούν και αυτές το εργαλείο του δανειακού σκέλους του Ταμείου Ανάκαμψης, καθώς οι αιτήσεις χρηματοδότησης που έχουν κατατεθεί από ΜμΕ αποτιμώνται στο 60% περίπου του συνόλου.

Αντιστοίχως, από τις 197 συμβάσεις που έχουν υπογραφεί οι 87 (44%) αφορούν ΜμΕ. Ο συνολικός προϋπολογισμός αυτών ανέρχεται σε 954 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 418,12 εκατ. ευρώ είναι πόροι ΤΑΑ.

Τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν την τρέχουσα επιτυχή υλοποίηση του δανειακού προγράμματος, ενώ το αίτημα αύξησης του διατιθέμενου προϋπολογισμού της υφιστάμενης δράσης κατά 5 δισ. ευρώ θα διευρύνει τις δυνατότητες και το εύρος χρηματοδότησης επενδύσεων που εμπίπτουν στις προτεραιότητες της δράσης.

Σημειώνεται ότι το αίτημα για επιπλέον δάνειο θα συνοδεύεται από μεταρρυθμίσεις που μπορούν να αφορούν ευρύ φάσμα πολιτικών.

Τροποποιήσεις
Η υποβολή αιτήματος τροποποίησης υφιστάμενων δράσεων του σχεδίου μπορεί να έχει ως αιτιολογική βάση αντικειμενικές περιστάσεις που διαφοροποιούν ορισμένες από τις παραμέτρους επί των οποίων στηρίχθηκε η κατάρτιση του Σχεδίου.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες της Ε.Ε., οι προτάσεις για τροποποιήσεις λόγω μη δυνατότητας επίτευξης συγκεκριμένων δράσεων του Σχεδίου πρέπει να είναι επαρκώς τεκμηριωμένες και να συνδέονται με αντικειμενικές δυσκολίες, που καθιστούν μη εφικτή την υλοποίηση των δράσεων με βάση τα προβλεπόμενα στο εγκεκριμένο Σχέδιο.

Η Ε.Ε., κατά την αξιολόγηση της τροποποίησης, θα εξετάσει, μεταξύ άλλων, εάν οι αντικειμενικές δυσκολίες υπήρχαν ήδη ή μπορούσαν να προβλεφθούν κατά την κατάρτιση του Σχεδίου και κατά πόσο υπάρχει εναλλακτική λύση, η οποία επιτρέπει την υλοποίηση της δράσης χωρίς την τροποποίησή της.

Πηγή: www.naftemporiki.gr