ΕΝΦΙΑ: Ποιοι θα δουν μεταβολές στα εκκαθαριστικά – Ποιοι κερδίζουν απαλλαγή και εκπτώσεις

Έρχονται έως τον Μάρτιο τα νέα εκκαθαριστικά

Περισσότεροι από 6,2 εκατομμύρια φορολογούμενοι αναμένεται να λάβουν το αργότερο έως τα μέσα Μαρτίου τα εκκαθαριστικά για την πληρωμή του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) του 2025.

Τα ποσά των οφειλών ΕΝΦΙΑ που θα αναγράφουν τα εκκαθαριστικά θα πρέπει να εξοφληθούν είτε εφάπαξ μέχρι το τέλος Μαρτίου του τρέχοντος έτους είτε σε 12 μηνιαίες δόσεις, από τον Μάρτιο του 2025 έως τον Φεβρουάριο του 2026.

Η συντριπτική πλειονότητα των ιδιοκτητών θα πληρώσει το ίδιο ποσό ΕΝΦΙΑ με αυτό που κατέβαλε το 2024, καθώς πέρυσι δεν καταγράφηκε καμία μεταβολή στην ακίνητη περιουσία τους, ενώ φέτος δεν αλλάζει γι’ αυτούς καμία από τις παραμέτρους υπολογισμού του φόρου.

Ποιοι θα δουν μεταβολές

Υπάρχουν όμως και εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες οι οποίοι θα δουν φέτος μεταβολές στα ποσά του ΕΝΦΙΑ που θα αναγράφουν τα εκκαθαριστικά τους.

Οι ιδιοκτήτες αυτοί θα είναι κυρίως:

α) Εκείνοι οι οποίοι κατά τη διάρκεια του 2024 είτε απέκτησαν ακίνητα με αγορές, δωρεές, γονικές παροχές ή κληρονομιές, είτε απέκτησαν ποσοστά συνιδιοκτησίας ή εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων (ψιλή κυριότητα ή επικαρπία), είτε τακτοποίησαν κλειστούς ημιυπαίθριους χώρους που είχαν μετατρέψει σε χώρους κύριας χρήσης, είτε πώλησαν, είτε μεταβίβασαν με δωρεές ακίνητα ή ποσοστά συνιδιοκτησίας ή εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων.

Για όσους από τους ιδιοκτήτες αυτούς οι σχετικές δηλώσεις φορολογίας μεταβιβάσεων, δωρεών ή γονικών παροχών υποβλήθηκαν μέσω της εφαρμογής myProperty και τα μεταβιβασθέντα ακίνητα βρίσκονταν σε περιοχές εντός συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας, η εικόνα της ακίνητης περιουσίας τους μεταβλήθηκε αυτόματα στο e-περιουσιολόγιο, με την αυτόματη ηλεκτρονική υποβολή Ε9 από την ίδια την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).

Οι υπόλοιποι από τους φορολογούμενους αυτούς έχουν χρονικό περιθώριο μέχρι 31 Ιανουαρίου 2025 να δηλώσουν στην ΑΑΔΕ όλες αυτές τις μεταβολές στα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία τους, υποβάλλοντας τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 έτους 2025.

Όσοι δήλωσαν ότι το 2024 απέκτησαν ακίνητα ή ποσοστά ή εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων, καθώς και όσοι δήλωσαν ότι τακτοποίησαν το 2024 ημιυπαίθριους χώρους δηλώνοντάς τους πλέον ως χώρους κύριας χρήσης θα δουν τον φετινό λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ αυξημένο σε σύγκριση με το 2024, ενώ όσοι δήλωσαν ότι πώλησαν ή μεταβίβασαν ακίνητα ή ποσοστά συνιδιοκτησίας ή εμπράγματα δικαιώματα επί ακινήτων θα δουν μειωμένα τα ποσά του ΕΝΦΙΑ που θα αναγράφουν τα φετινά εκκαθαριστικά τους.

β) Όσοι θα χάσουν φέτος δικαιώματα μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ, λόγω αύξησης του οικογενειακού εισοδήματός τους πάνω από τα όρια που προβλέπονται για τη χορήγηση των απαλλαγών αυτών. Οι φορολογούμενοι αυτοί θα πληρώσουν φέτος ΕΝΦΙΑ αυξημένο κατά 100% (θα χάσουν την απαλλαγή από το 50% του ΕΝΦΙΑ) ή θα πληρώσουν για πρώτη φορά ΕΝΦΙΑ, ενώ τα προηγούμενα χρόνια απαλλάσσονταν.

γ) Όσοι θα κερδίσουν για φέτος δικαιώματα μερικής ή ολικής απαλλαγής, είτε λόγω αύξησης των εισοδηματικών ορίων μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ πάνω από τα επίπεδα των ετησίων οικογενειακών εισοδημάτων τους, είτε λόγω μείωσης των ετησίων οικογενειακών εισοδημάτων τους κάτω από τα εισοδηματικά όρια μερικής ή ολικής απαλλαγής. Η αύξηση των εισοδηματικών ορίων μπορεί να έχει προκύψει είτε επειδή έγιναν έγγαμοι, είτε επειδή απέκτησαν ένα ακόμη εξαρτώμενο τέκνο, είτε επειδή έγιναν έγγαμοι και απέκτησαν και τέκνο. Η μείωση των ετησίων οικογενειακών εισοδημάτων μπορεί να έχει προκύψει από διάφορες αιτίες, όπως π.χ. η παραίτηση από μισθωτή εργασία, η μείωση του καθαρού κέρδους ατομικής επιχείρησης κ.λπ. Οι φορολογούμενοι αυτών των περιπτώσεων θα πληρώσουν φέτος μειωμένο ποσό ΕΝΦΙΑ σε σύγκριση με πέρυσι ή ακόμη και θα απαλλαγούν πλήρως από τον ΕΝΦΙΑ για πρώτη φορά φέτος.

δ) Όσοι είχαν την 1η-1-2025 κατοικίες φορολογητέας αξίας μέχρι 500.000 ευρώ, οι οποίες ήταν ασφαλισμένες από κινδύνους πυρκαγιάς, σεισμού και πλημμύρας ταυτόχρονα, για χρονικά διαστήματα τουλάχιστον τριών και μέχρι δώδεκα μηνών εντός του 2024. Για τους φορολογούμενους αυτούς ισχύει φέτος έκπτωση έως 20% στον ΕΝΦΙΑ που αναλογεί σε κάθε ασφαλισμένη κατοικία, ενώ για όσους είχαν τις κατοικίες τους αυτές ασφαλισμένες από τους τρεις προαναφερθέντες κινδύνους και ολόκληρο το 2024 και ολόκληρο το 2025, η έκπτωση αυξάνεται από 10% σε 20%. Όσοι είχαν όλο το 2024 και όλο το 2025 κατοικίες αξίας άνω των 500.000 ασφαλισμένες έναντι και των τριών κινδύνων θα εξακολουθήσουν και φέτος να δικαιούνται μείωσης 10% στον ΕΝΦΙΑ για τις συγκεκριμένες κατοικίες.

Τι προβλέπεται για τις εκπτώσεις και τις απαλλαγές

Αναλυτικά, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία:

1) Έκπτωση 50% στον ΕΝΦΙΑ δικαιούνται οι ιδιοκτήτες ακινήτων εφόσον:

α) Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του φορολογικού έτους για το οποίο υποβλήθηκαν οι πιο πρόσφατες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος δεν υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος.

β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων που κατείχαν την 1η-1-2025 δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ.

γ) Η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας που κατείχαν την 1η-1-2025 δεν υπερβαίνει τα 85.000 ευρώ για τον άγαμο, τα 150.000 ευρώ για τον έγγαμο με ένα εξαρτώμενο τέκνο και τα 200.000 ευρώ για τον έγγαμο με δύο εξαρτώμενα τέκνα.

2) Πλήρη απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ δικαιούνται οι οικογένειες που είναι τρίτεκνες ή πολύτεκνες ή περιλαμβάνουν άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, εφόσον πληρούν τα παρακάτω κριτήρια:

α) Το συνολικό ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα του φορολογικού έτους για το οποίο υποβλήθηκαν οι πιο πρόσφατες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος δεν υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο και κάθε εξαρτώμενο μέλος.

β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ.

Για τον προσδιορισμό των δικαιούχων των παραπάνω απαλλαγών ελήφθησαν υπόψη πέρυσι τα στοιχεία των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2022, ενώ για τον προσδιορισμό των φετινών δικαιούχων θα ληφθούν υπόψη τα δεδομένα των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2023, οι οποίες υποβλήθηκαν πέρυσι (τα δεδομένα των πιο πρόσφατα υποβληθεισών δηλώσεων).

Συνεπώς, όσοι από τους περσινούς δικαιούχους των παραπάνω απαλλαγών απέκτησαν κατά τη διάρκεια του 2023 εισοδήματα μεγαλύτερα από τα παραπάνω εισοδηματικά όρια είτε θα κληθούν να καταβάλουν διπλάσιο ΕΝΦΙΑ, λόγω απώλειας του δικαιώματος απαλλαγής από το 50% του φόρου, είτε θα κληθούν για πρώτη φορά να πληρώσουν το 50% ή ακόμη και το 100% του αναλογούντος ΕΝΦΙΑ λόγω μετάβασής τους από την ολική στη μερική απαλλαγή ή λόγω πλήρους απώλειας της απαλλαγής από το 100% του φόρου. Αντιθέτως, όσοι από τους περσινούς δικαιούχους κατά τη διάρκεια του 2023 έγιναν έγγαμοι ή και απέκτησαν τέκνα με αποτέλεσμα να ισχύσουν γι’ αυτούς φέτος αυξημένα εισοδηματικά όρια απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ, τα οποία υπερέβησαν για πρώτη φορά τα ετήσια οικογενειακά τους εισοδήματα, είτε θα πληρώσουν φέτος ΕΝΦΙΑ μειωμένο κατά 50% ή και θα απαλλαγούν πλήρως. Το ίδιο θα ισχύσει και για όσους υπέστησαν εισοδηματικές απώλειες, με αποτέλεσμα τα ετήσια οικογενειακά εισοδήματά τους να υποχωρήσουν για πρώτη φορά κάτω από τα εισοδηματικά όρια μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ.

3) Για το 2025, ο ΕΝΦΙΑ μειώνεται κατά 20% για κατοικίες φυσικών προσώπων φορολογητέας αξίας έως 500.000 ευρώ και κατά 10% για κατοικίες φυσικών προσώπων φορολογητέας αξίας άνω των 500.000 ευρώ, εφόσον οι κατοικίες αυτές ασφαλίστηκαν σε ασφαλιστική επιχείρηση εγγεγραμμένη στο Μητρώο Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων, που τηρείται στη Διεύθυνση Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης της Τράπεζας της Ελλάδος, για σεισμό, πυρκαγιά και πλημμύρα και η ασφάλιση καλύπτει το σύνολο της αξίας του ακινήτου. Ως αξία του ακινήτου, για τις ανάγκες εφαρμογής του μέτρου, λαμβάνεται η αξία ανακατασκευής του κτίσματος ή των κτισμάτων, μη υπολογιζόμενης της αξίας του οικοπέδου, η οποία δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Προϋπόθεση για την εφαρμογή του παρόντος είναι η ασφάλιση να αφορά το προηγούμενο έτος με διάρκεια τουλάχιστον τριών (3) μηνών. Αν η διάρκεια της ασφάλισης είναι μικρότερη του ενός (1) έτους, η μείωση του ΕΝΦΙΑ προσαρμόζεται αναλογικά.

4) Σε περιοχές οι οποίες από την 1η Ιουλίου 2023 και εφεξής, με απόφαση του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας λόγω σεισμού, πυρκαγιάς ή πλημμύρας, απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ του έτους εντός του οποίου επήλθε η καταστροφή και των δύο (2) επόμενων ετών:

α) Τα κτίρια, μετά του αναλογούντος οικοπέδου, που έχουν αποδεδειγμένα καταστεί επικινδύνως ετοιμόρροπα ή έχουν ολοσχερώς καταστραφεί ή υποστεί ζημίες, οι οποίες τα καθιστούν προσωρινά ακατάλληλα για χρήση, εφόσον οι ιδιοκτήτες τους είναι κάτοχοι Πρωτοκόλλου Αυτοψίας Επικινδύνως Ετοιμόρροπου Κτιρίου ή Δελτίου Επανελέγχου ή Έκθεσης Αυτοψίας, της Γενικής Γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, σύμφωνα με τα οποία το κτίριο έχει χαρακτηρισθεί επικίνδυνο ή προσωρινά ακατάλληλο για χρήση και εφόσον αυτά εκδίδονται έως και ένα (1) έτος μετά τη συντέλεση της φυσικής καταστροφής, αν κατά τον κρίσιμο χρόνο η κυριότητα ή τα λοιπά εμπράγματα δικαιώματα στο ακίνητο ανήκαν στον υπόχρεο σε φόρο.

β) Τα αγροτεμάχια και τα κτίσματα επί αυτών που ευρίσκονται σε περιοχές που επλήγησαν, εφόσον οι ιδιοκτήτες είναι κάτοχοι βεβαίωσης καταστροφής από τα κατά τόπους αρμόδια Τμήματα Αγροτικής Ανάπτυξης και Ελέγχων (ΤΑΕΕ) των Αποκεντρωμένων Υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Αποκεντρωμένων Δομών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που εκδίδεται έως και έξι (6) μήνες μετά τη συντέλεση της φυσικής καταστροφής, αν κατά τον κρίσιμο χρόνο η κυριότητα ή τα λοιπά εμπράγματα δικαιώματα στο ακίνητο ανήκουν στον υπόχρεο σε φόρο για τα έτη αυτά. Για τη χορήγηση της απαλλαγής κατά το έτος εντός του οποίου επήλθε η καταστροφή υποβάλλεται από τον δικαιούχο αίτηση στη Φορολογική Διοίκηση, η οποία ισχύει και για τα δύο (2) επόμενα έτη. Η αίτηση δύναται να υποβάλλεται και μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας «arogi.gov.gr».

5) Για το 2025 απαλλάσσονται από τον ΕΝΦΙΑ τα ακίνητα που βρίσκονται στα διοικητικά όρια του Δήμου Σουφλίου της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

Γιώργος Παλαιτσάκης

Πηγή: www.naftemporiki.gr